Durga Saptashati Chapter 9 - Nishumbha Vadha - నవమోధ్యాయః (నిశుంభవధ)

 Durga Saptashati Chapter 9 - Nishumbha Vadha - నవమోధ్యాయః (నిశుంభవధ)

Durga Saptashati Chapter 9 - Nishumbha Vadha - నవమోధ్యాయః (నిశుంభవధ)

దుర్గా సప్తశతి

దుర్గా సప్తశతి అధ్యాయం 9 - నిశుంభ సంహారం

|| ఓం ||

॥ధ్యానం॥

బంధూకకాఞ్చననిభం రుచిరాక్షమాలాం

పాశాంకుశౌ చ వరదాం నిజబదః

బిభ్రాణమిన్దుషకలాభరణం త్రినేత్ర-

మర్ధామ్బికేశమనిశం వపురాశ్రయామి॥

రాజోవాచ || 1 ||

విచిత్రమిదమాఖ్యాతం భగవాన్ భవతా మమ్ ।

దేవ్యాశ్చరితమాహాత్మ్యం రక్తబీజవధాశ్రితమ్ || 2 ||

భూయశ్చేచ్ఛామ్యహం శ్రోతుం రక్తబీజే నిపాతితే ।

చకార శుంభో యత్కర్మ నిశుంభశ్చాతికోపనః || 3 ||

ఋషిరువాచ|| 4 ||

చకార కోపమతులం రక్తబీజే నిపాతితే.

శుంభాసురో నిశుంభశ్చ హతేష్వన్యేషు చాహవే || 5 ||

హన్యమానం మహాసైన్యం విలోక్యామర్షముద్వహన్.

అభ్యధావన్నిశుంభో థ ముఖ్యయాసురసేనయా || 6 ||

తస్యాగ్రతస్తథా పృష్ఠే పార్శ్వయోశ్చ మహాసురాః ।

సందష్టౌష్ఠపుటాః క్రుద్ధా హంతుం దేవిముపాయయుః || 7 ||

ఆజగాం మహావీర్యః శుంభో్ పి స్వబలైర్వృతః ।

నిహంతుం చండికాం కోపాత్ కృత్వా యుద్ధం తు మాతృభిః || 8 ||

తతో యుద్ధమతీవాసీద్దేవ్యా శుంభనిశుంభయోః ।

శరవర్షమతీవోగ్రం మేఘయోరివ వర్షతోః || 9 ||

చిచ్ఛేదాస్తాంఛరాంస్తాభ్యాం చండికా స్వశరోత్కరైః ।

తాడయామాస చాంగేషు శస్త్రౌఘైరసురేశ్వరౌ || 10 ||

నిశుంభో నిశితం ఖడ్గం చర్మ చాదయ సుప్రభమ్.

అతాడయన్మూర్ధ్ని సింహం దేవ్యా వాహనముత్తమమ్ || 11 ||

తాడితే వాహనే దేవి క్షురప్రేణాసిముత్తమమ్.

నిశుంభస్యాశు చిచ్ఛేద చర్మ చాప్యష్టచంద్రకమ్ || 12 ||

ఛిన్నే చర్మిణి ఖడ్గే చ శక్తిం చిక్షేప సోసురః ।

తామప్యస్య ద్విధా చక్రే చక్రేణాభిముఖాగతామ్ || 13 ||

కోపాధ్మాతో నిశుంభో శూలం జగ్రాహ దానవః ।

ఆయాంతం ముష్టిపాతేన దేవి తచ్చాప్యచూర్ణయత్ || 14 ||

ఆవిధ్యాథ గదాం సోపి చిక్షేప చండికాం ప్రతి.

సాపి దేవ్యా త్రిశూలేన భిన్నా భస్మత్వమాగతా || 15 ||

తతః పరశుహస్తం తమాయంతం దైత్యపుంగవమ్ ।

ఆహత్య దేవి బాణౌఘైరపాతయత భూతలే || 16 ||

తస్మిన్నిపతితే భూమౌ నిశుంభే భీమవిక్రమే ।

భ్రాతర్యతీవ సంక్రుద్ధః ప్రయయౌ హంతుమంబికామ్ || 17 ||

స రథస్థస్తథాత్యుచ్చైర్గృహీతపరమాయుధైః ।

భుజైరష్టాభిరతులైర్వ్యాప్యాశేషం బభౌ నభః || 18 ||

తమాయాంతం సమాలోక్య దేవి శంఖమవాదయత్.

జ్యాశబ్దం చాపి ధనుషశ్చకారాతీవ దుఃసహమ్ || 19 ||

పూరయామాస కకుభో నిజఘంటాస్వనేన చ ।

సమస్తదైత్యసైన్యానాం తేజోవధవిధాయినా || 20 ||

తతః సింహో మహానాదైస్త్యాజితేభమహామదైః ।

పూరయామాస గగనం గాం తథైవ దిశో దశ || 21 ||

తతః కాలీ సముత్పత్య గగనం క్ష్మామతాదయత్ ।

కరాభ్యాం తన్నినాదేన్ ప్రాక్స్వనాస్తే తిరోహితాః || 22 ||

అట్టాట్టహాసమశివం శివదూతి చకార హ ।

తైః శబ్దైరసురాస్త్రేసుః శుంభః కోపం పరం యయౌ || 23 ||

దురత్మంస్తిష్ఠ తిష్ఠేతి వ్యాజహారాంబికా యదా ।

తదా జయేత్యభిహితం దేవైరాకాశసంస్థితైః || 24 ||

శుంభేనాగత్య యా శక్తిర్ముక్తా జ్వాలాతిభీషణా ।

ఆయంతీ వహ్నికూటాభా సా నిరస్తా మహోల్కయా || 25 ||

సింహనాదేన శుంభస్య వ్యాప్తం లోకత్రయాంతరమ్ ।

నిర్ఘాతనిఃస్వనో ఘోరో జితవానవనీపతే || 26 ||

శుంభముక్తాంఛరాన్ దేవీ శుంభస్తత్ప్రహితాంఛరాన్ ।

చిచ్ఛేద స్వశరైరుగ్రైః శతశోథ సహస్రశః || 27 ||

తతః సా చండికా క్రుద్ధా శూలేనాభిజఘాన తమ్ ।

స తదాభిహతో భూమౌ మూర్ఛితో నిపపాత హ || 28 ||

తతో నిశుంభః సంప్రాప్య చేతనామాత్తకార్ముకః ।

ఆజఘాన్ శరైర్దేవీం కాలీం కేసరిణం తథా || 29 ||

పునశ్చ కృత్వా బాహూనామయుతం దనుజేశ్వరః ।

చక్రాయుధేన దితిజశ్ఛాదయామాస చండికామ్ || 30 ||

తతో భగవతీ క్రుద్ధా దుర్గా దుర్గార్తినాశినీ ।

చిచ్ఛేద తాని చక్రాణి స్వశరైః సాయకాంశ్చ తాన్ || 31 ||

తతో నిశుంభో వేగేన గదామాదాయ చండికామ్ ।

అభ్యధావత వై హంతుం దైత్యసేన్యసమావృతః || 32 ||

తస్యాపతత్ ఏవాషు గదాం చిచ్ఛేద చండికా ।

ఖడ్గేన శితధారేణ స చ శూలం సమాదదే || 33 ||

శూలహస్తం సమయాంతమ్ నిశుంభమమరార్దనమ్ ।

హృది వివ్యాధ శూలేన వేగావిద్ధేన చండికా || 34 ||

భిన్నస్య తస్య శూలేన హృదయాన్నిఃసృతోఃపరః ।

మహాబలో మహావీర్యస్తిష్ఠేతి పురుషో వదన్ || 35 ||

తస్య నిష్క్రమతో దేవి ప్రహస్య స్వనవత్తతః ।

శిరశ్చిచ్ఛేద ఖడ్గేన తతోయసావపతద్భువి || 36 ||

తతః సింహశ్చఖాదోగ్ర దంష్ట్రాక్షుణ్ణశిరోధరాన్.

అసురాంస్తాంస్తథా కాళీ శివదూతి తథాపరాన్ || 37 ||

కౌమారీశక్తినిర్భిన్నాః కేచిన్నేశుర్మహాసురాః ।

బ్రాహ్మణీమంత్రపూతేన తోయేనాన్యే నిరాకృతాః || 38 ||

మహేశ్వరీత్రిశూలేన భిన్నాః పేతుస్తథాపరే ।

వారాహీతుండఘాతేన కేచిచ్చుర్ణీకృతా భువి || 39 ||

ఖండ ఖండం చ చక్రేణ వైష్ణవ్యా దానవాః కృతః.

వజ్రేణ చైంద్రీహస్తాగ్రవిముక్తేన తథాపరే || 40 ||

కేచిద్వినేశురసురాః కేచిన్నాష్టా మహాహవాత్ ।

భక్షితాశ్చాపరే కాలీశివదూతీమృగాధిపైః || 41 ||

|| ఓం ||

ఇతి శ్రీమార్కణ్డేయపురాణే సావర్ణికే మన్వంతరే దేవిమాహాత్మ్యే

నిశుమ్భవనధోమ్

(ఉవాచ మంత్రాః 2, శ్లోక మంత్రాః 39, ఏవం 41, ఏవమాదితః 543)

అర్థం – దుర్గా సప్తశతి అధ్యాయం 9

రాజు (సురత) ఇలా అన్నాడు:

'రక్తబీజను వధించడంలో దేవి యొక్క గొప్పతనం గురించి ఆరాధ్య, మీరు నాతో చెప్పడం అద్భుతం.

'రక్తబీజ చంపబడిన తర్వాత చాలా కోపంగా ఉన్న సుంభ మరియు నిశుంభ ఏమి చేశారో నేను మరింత వినాలనుకుంటున్నాను.' ఋషి చెప్పాడు:

రక్తబీజ వధ మరియు ఇతర అసురులు యుద్ధంలో చంపబడిన తర్వాత, అసురుడు శుంభ మరియు నిశుంభలు అపరిమిత కోపానికి దారి తీశారు.

తన గొప్ప సైన్యాన్ని సంహరించడం చూసి కోపోద్రిక్తుడైన నిశుంభుడు అసురుల ప్రధాన దళాలతో ముందుకు దూసుకుపోయాడు.

అతని ముందు అతని వెనుక మరియు అతనికి రెండు వైపులా, గొప్ప అసురులు, కోపోద్రిక్తులైన మరియు పెదవులు కొరుకుతూ, దేవిని చంపడానికి ముందుకు వచ్చారు.

శౌర్య పరాక్రమశాలి అయిన సుంభ కూడా మాతృలతో యుద్ధం చేసి ఈ కోపంతో చండికను వధించడానికి తన సొంత సేనలతో ముందుకు సాగాడు.

అప్పుడు దేవికి ఒక వైపు మరియు మరోవైపు శంభ మరియు నిశుంభల మధ్య తీవ్రమైన యుద్ధం ప్రారంభమైంది, వారు రెండు ఉరుములతో కూడిన మేఘాల వలె ఆమెపై బాణాల వర్షం కురిపించారు.

చండిక అనేక బాణాలతో ఇద్దరు అసురులు వేసిన బాణాలను త్వరగా చీల్చి, తన ఆయుధాలతో వారి అవయవాలపై ఇద్దరు అసురులను సంహరించింది.

నిశుంభ, పదునైన ఖడ్గం మరియు మెరుస్తున్న కవచాన్ని పట్టుకుని, దేవి యొక్క గొప్ప వాహకమైన సింహాన్ని తలపై కొట్టాడు.

ఆమె వాహక నౌకను ఢీకొన్నప్పుడు, దేవి నిశుంభ యొక్క అద్భుతమైన ఖడ్గాన్ని పదునైన బాణంతో మరియు ఎనిమిది చంద్రులు ఉన్న అతని డాలుతో త్వరగా కత్తిరించింది.

అతని కవచం చీలినప్పుడు మరియు అతని కత్తి చాలా విరిగిపోయినప్పుడు, అసురుడు తన ఈటెను విసిరాడు మరియు ఆ క్షిపణి కూడా, అది ఆమె వైపుకు వెళ్లినప్పుడు, ఆమె చక్రము ద్వారా రెండుగా విభజించబడింది.

అప్పుడు దానవ నిశుంభ, కోపంతో ఉబ్బి, ఒక బాణాన్ని పట్టుకున్నాడు మరియు అది కూడా, అది వచ్చినప్పుడు, దేవి తన పిడికిలితో పొడిచింది.

అప్పుడు అతను తన క్లబ్బును ధ్వంసం చేస్తూ, చండికకు వ్యతిరేకంగా విసిరాడు దేవి యొక్క త్రిశూలం చీలిపోయి, అది కూడా బూడిదగా మారింది.

అప్పుడు దేవి చేతిలో యుద్ధ గొడ్డలితో ముందుకు సాగుతున్న వీర దానవుడిపై దాడి చేసి, అతన్ని నేలపై పడుకోబెట్టింది.

అతని సోదరుడు అద్భుతమైన పరాక్రమం ఉన్న నిశుంభుడు నేలపై పడినప్పుడు, (శుంభ) తీవ్ర ఆగ్రహానికి గురై, అంబికను వధించడానికి ముందుకు సాగాడు.

తన రథంలో నిలబడి, తన పొడవాటి మరియు సాటిలేని ఎనిమిది చేతులలో అద్భుతమైన ఆయుధాలను పట్టుకుని, ఆకాశమంతటా వ్యాపించి ప్రకాశిస్తున్నాడు.

అతని దగ్గరికి రావడం చూసి, దేవి తన శంఖాన్ని ఊదింది మరియు విపరీతంగా భరించలేని తన విల్లు తీగను చేసింది.

మరియు (దేవి) తన గంట మోగింపుతో అన్ని దిశలను నింపింది, ఇది దైత్య అతిధేయలందరి బలాన్ని నాశనం చేస్తుంది.

సింహం స్వర్గాన్ని, భూమిని మరియు ఆకాశంలోని పది వంతులను పెద్ద గర్జనలతో నింపింది, ఇది ఏనుగులను తమ హింసాత్మక మార్గాన్ని విడిచిపెట్టేలా చేసింది.

అప్పుడు కాళి, ఆకాశంలో పైకి లేచి, (దిగువ వచ్చి) తన రెండు చేతులతో భూమిని కొట్టింది దాని శబ్దం ద్వారా మునుపటి శబ్దాలన్నీ మునిగిపోయాయి.

శివదూతి బిగ్గరగా అరిష్టంగా నవ్వింది, ఆ శబ్దాలకు అసురులు భయపడిపోయారు, మరియు శుంభుడు తీవ్ర ఆగ్రహంతో ఎగిరిపోయాడు.

'ఓ దుర్మార్గుడా, ఆగు, ఆగు' అని అంబిక చెప్పగా, ఆకాశంలో నిలిచిన దేవతలు 'విజయం సాధించు' అని ఆమెను ఉత్సాహపరిచారు.

అత్యంత భయంకరంగా జ్వలిస్తూ మరియు అగ్ని గుండంలా ప్రకాశిస్తూ, శుంభుడు విసిరిన ఈటె, అది వస్తుండగా, ఒక గొప్ప అగ్నిమాపక (దేవి నుండి) ఆర్పివేయబడింది.

మూడు లోకాల మధ్య అంతరాళం శంభ యొక్క సింహం వంటి గర్జనతో వ్యాపించింది, కానీ భయంకరమైన ఉరుము-చప్పట్లు (దేవి యొక్క) ఓ రాజు, దానిని అణిచివేసింది.

దేవి శుంభుడు ప్రయోగించిన బాణాలను చీల్చింది, మరియు సుంభ కూడా ఆమె ప్రయోగించిన బాణాలను, (ప్రతి ఆమెతో మరియు అతనితో) పదునైన బాణాలను వందలు మరియు వేలల్లో చీల్చింది.

అప్పుడు చండిక కోపించి త్రిశూలంతో కొట్టింది. దీంతో గాయపడిన అతడు స్పృహతప్పి కింద పడిపోయాడు.

అప్పుడు స్పృహలోకి వచ్చిన నిశుంభుడు తన విల్లును పట్టుకుని దేవిని, కాళిని, సింహాన్ని బాణాలతో కొట్టాడు.

మరియు దితి కుమారుడైన దనుజ ప్రభువు అనేక ఆయుధాలను చాచి, చండికను అసంఖ్యాకమైన చర్చలతో కప్పాడు.

అప్పుడు భగవతి దుర్గ, కష్టాలు మరియు బాధలను నాశనం చేసేది, కోపంతో ఆ చర్చలను మరియు ఆ బాణాలను తన స్వంత బాణాలతో విభజించింది.

అప్పుడు నిశుంభ, దైత్య అతిథితో చుట్టుముట్టబడి, అతని గద్దను వేగంగా స్వాధీనం చేసుకుని, చండికను మోసగించడానికి పరుగెత్తింది.

అతను ఆమె వద్దకు పరుగెత్తుతుండగా, చండిక తన పదునైన పదునైన కత్తితో అతని గదను కోసింది మరియు ఆమె ఒక డార్ట్ పట్టుకుంది.

దేవతలను పీడించే నిశుంభుడు చేతిలో బాణముతో ముందుకు సాగుతుండగా, చండిక వేగంగా విసిరిన బాణంతో అతని హృదయంలో గుచ్చుకుంది.

అతని (నిశుంభ) హృదయం నుండి చుక్క గుచ్చుకుంది, గొప్ప శక్తి మరియు పరాక్రమం కలిగిన మరొక వ్యక్తి 'ఆగు' అని (దేవి వద్ద) అరిచాడు.

అప్పుడు దేవి, బిగ్గరగా నవ్వుతూ, బయటకు వచ్చిన అతని తలను తన కత్తితో నరికేసింది. దీంతో అతను నేలపై పడిపోయాడు.

సింహం తన భయంకరమైన పళ్ళతో ఎవరి మెడలను నలిపిందో ఆ అసురులను మ్రింగివేసింది మరియు కాళి మరియు శివదూతి ఇతరులను మ్రింగివేసింది.

కౌమారి అయితే ఈటె ద్వారా గుచ్చుకోవడం వల్ల కొంతమంది గొప్ప అసురులు నశించారు. మరికొందరు బ్రాహ్మణి మంత్రోచ్ఛారణతో శుద్ధి చేయబడిన నీటిని (చిలకరించడం) ద్వారా తిప్పికొట్టారు.

మరికొందరు మహేశ్వరి చేత పట్టబడిన త్రిశూలముచే కుట్టినవారు పడిపోయారు వారాహి ముక్కు నుండి వచ్చిన దెబ్బలకు కొన్ని నేలపై పొడిబారిపోయాయి.

కొన్ని దానవులు వైష్ణవి యొక్క చక్రముతో ముక్కలు చేయబడ్డాయి, మరికొన్ని ఐంద్రీ అరచేతి నుండి విడుదలైన పిడుగు ద్వారా మళ్లీ ముక్కలు చేయబడ్డాయి.

కొందరు అసురులు (తమను తాము) నశించారు, కొందరు మహాయుద్ధం నుండి పారిపోయారు, మరికొందరు కాళి, శివదూతి మరియు సింహం చేత మ్రింగివేయబడ్డారు.

మనువు అయిన సావర్ణి కాలంలో మార్కండేయ-పురాణంలోని దేవి మాహాత్మ్యం యొక్క 'నిశుంభ సంహారం' అనే తొమ్మిదవ అధ్యాయం ఇక్కడ ముగిసింది.

అష్టమెధ్యాయః (రక్తబీజవధ)